Podejmując decyzję o budowie domu energooszczędnego, pierwsze kroki trzeba podjąć już na etapie projektowania. Wybierając projekt należy zwrócić uwagę na wiele czynników mających istotne znaczenie podczas jego eksploatacji. Pojęciem decydującym o przynależności domu czy mieszkania do grupy budynków energooszczędnych jest bilans energetyczny. Jest to różnica między stratami energii a zyskami, która świadczy o efektywności energetycznej budynku. Im większe są zyski a mniejsze straty, tym mniej energii należy doprowadzić, aby zapewnić odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu. Obniża to z kolei rachunki za ogrzewanie, które stanowią największą część kosztów ponoszonych przez użytkownika.

Co ma wpływ na bilans energetyczny i jak go poprawić?

Straty energii, które powstają przez:

• Przenikanie (straty ciepła przez ściany, dach, podłogę, okna i drzwi – przez ich powierzchnię oraz mostki cieplne),
• Wentylację (konieczność podgrzania powietrza wentylacyjnego),
• Nieodpowiednią szczelność budynku (niekontrolowany przepływ powietrza).

Zyski energii, które dzielimy na:

Wewnętrzne:

• ciepło emitowane przez urządzenia elektryczne, oświetlenie czy ludzi,
• ciepło od instalacji wewnętrznych.

Zewnętrzne:

• promieniowanie słoneczne dociera bezpośrednio do wnętrza budynku przez przegrody przezroczyste oraz pośrednio – przez przegrody nieprzezroczyste.

Bilans energetyczny może być zarówno dodatni jak i ujemny. Może się on także zmieniać w ciągu roku. Przykład: w przypadku okien o kiepskiej izolacyjności mieszkanie zimą oddaje ciepło, które powinno akumulować się, zaś latem mieszkanie nie jest w stanie uchronić się przed przegrzewaniem spowodowanym promieniowaniem słonecznym.