Do chłodzenia powietrza nawiewanego do budynku można wykorzystać gruntowe wymienniki ciepła (omówione w rozdziale dotyczącym odnawialnych źródeł energii) lub pasywny system chłodzenia. Rozwiązania takie nie przyczynią się do znacznego wzrostu zużycia energii, a mogą wpłynąć na poprawę komfortu cieplnego w okresie lata. Zastosowanie pasywnego systemu chłodzenia polega na wykorzystaniu pionowych kolektorów gruntowych pompy ciepła. Czynnik chłodzący (np. roztwór glikolu) krążący w kolektorach może oddawać ciepło do gruntu, a po schłodzeniu będzie służył do chłodzenia powietrza nawiewanego do budynku lub krążył w systemie grzewczym. Systemy chłodzenia pasywnego charakteryzują się wysoką efektywnością, co znacznie zmniejsza koszty produkcji chłodu oraz podnosi sprawność pracy pompy ciepła.

Zalety chłodzenia pasywnego:
•      Komfortowa i przyjemna temperatura w pomieszczeniach;
•      Efektywność energetyczna związana z niskimi kosztami eksploatacyjnymi;
•      Regeneracja dolnego źródła ciepła i akumulacja dodatkowego ciepła w gruncie.

Czy wiesz, że?
Zbyt  długa  praca  pompy  ciepła  (powyżej 1800 godzin rocznie) może nadmierne wychłodzić otaczający grunt, z którego pobiera ciepło oraz zmniejszyć jej efektywność energetyczną.

Czy wiesz, że?
Podwyższenie temperatury dolnego źródła ciepła o 1°C poprawia współczynnika efektywności (COP) pracy pompy ciepła o około 3.5%.

Ciepło zgromadzone w gruncie zostaje później wykorzystane do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym.
W przypadku, gdy do ogrzewania budynku energooszczędnego wykorzystujemy pompę ciepła, warto wyposażyć ją dodatkowo w moduł chłodzenia pasywnego. Praca pompy (chłodzenie) odbywa się wtedy bez uruchamiania sprężarki, pracuje tylko napęd pomp obiegowych i układ sterujący, dzięki czemu pobór energii (koszt eksploatacji) jest minimalny.
Wymiana ciepła następuje bezpośrednio pomiędzy dolnym i górnym źródłem – instalacja nadmuchowa lub płaszczyznowa odbiera ciepło z pomieszczeń i odprowadza je do gruntu. Ważne jest, aby  temperatura  dolnego  źródła  wykorzystywana do pasywnego chłodzenia była stała i stosunkowo niska. Dlatego najbardziej wydajnym rozwiązaniem jest wykorzystanie sondy gruntowej, zagłębionej na znaczną głębokość, gdzie temperatura gruntu oscyluje między 6-8°C. Taki system chłodzenia nie jest oczywiście pełną klimatyzacją, jednak większości użytkowników wystarcza do osiągnięcia komfortu. W  pomieszczeniach  będzie  panować  temperatura o kilka stopni niższa niż na zewnątrz, co człowiek odczuwa jako przyjemny chłód. Jeśli do chłodzenia będziemy wykorzystywać instalację płaszczyznową (podłogową lub ścienną) należy pomyśleć o czujniku punktu rosy, który będzie zapobiegał ewentualnemu skraplaniu się wilgoci.
Dodatkowo korzystając z pasywnego chłodzenia odprowadzamy ciepło z budynku do gruntu, chroniąc go przed nadmiernym ochłodzeniem. Jednocześnie pozwala to na szybszą regenerację dolnego źródła w okresie letnim, dzięki czemu mamy pewność, że w kolejnym sezonie grzewczym pompa ciepła będzie pracowała z założoną wydajnością.

Rysunek 12.2 Schemat działania chłodzenia pasywnego