Katarzyna Narojczyk, ekspert firmy Alpha-Inno Tec
Budując dom, chcemy, by był spełnieniem naszych marzeń, był ładny, przytulny i oczywiście ciepły. Jednym z głównych kosztów, zarówno w trakcie budowy, jak i późniejszej eksploatacji, jest jego ogrzanie. W ostatnim czasie popularność zyskały pompy ciepła. Wszystko za sprawą stale rosnących cen surowców, z których standardowo pozyskiwane jest ciepło w naszych domach. Przy wyborze systemu ogrzewania opartego na pompach ciepła, warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę na etapie planowania oraz instalacji, jakie są najczęstsze błędy związane z pompami ciepła i jak się ich ustrzec.
Teoretycznie ciepło pozyskane przy pomocy pompy ciepła jest darmowe. Teoretycznie, gdyż do działania pompa wymaga energii elektrycznej. Mimo to, koszt uzyskania ciepła poprzez pompę ciepła jest porównywalny z nowoczesnym kotłem węglowym, dwukrotnie niższy w stosunku do dobrego kotła na gaz ziemny i aż trzykrotnie niższy od ciepła wytwarzanego przez kocioł olejowy.
Dzięki instalacji z pompą ciepła zyskujemy możliwość zagospodarowania przestrzeni, którą przy konwencjonalnych systemach grzewczych musielibyśmy przeznaczyć na zapas materiału opałowego, czy też instalacje kominowe. Praca pompy ciepła jest bezobsługowa i nie wymaga okresowych przeglądów. Istnieją też urządzenia z możliwością podłączenia do Internetu, dzięki czemu z każdego miejsca możemy sterować układem oraz otrzymywać informacje dotyczące usterek za pomocą SMS, faksu lub e-maila. Dodatkowym argumentem na korzyść pomp ciepła jest czynnik ekologiczny niska emisja CO2 oraz wykorzystywanie energii odnawialnej, która jest nieograniczona. Biorąc pod uwagę fakt, że żywotność sprężarki dochodzi do 30-stu lat – pompy ciepła są bezkonkurencyjnym liderem na rynku.
Krok pierwszy – prawidłowy dobór pompy ciepła
Mając obliczone zapotrzebowanie na moc grzewczą danego budynku oraz wymaganą wydajność systemu grzewczego, konieczną do ogrzania pomieszczeń oraz wody, instalator może dokonać optymalnego doboru urządzenia. Określenie mocy pompy ciepła to jeszcze nie wybór urządzenia. Na rynku dostępne są urządzenia ze zintegrowanym zasobnikiem c.w.u., do których osobno należy dostawić zasobnik. Przy doborze wielkości zasobnika należy zwrócić uwagę na powierzchnię ogrzewalną wężownicy, która pozwala na odbiór mocy grzewczej z pompy ciepła. Które rozwiązanie wybrać, zależy również od powierzchni, jaką dysponujemy. Powszechnie uważa się, że pompa ciepła służy jedynie do ogrzewania, a one mogą także chłodzić. Pompy powietrze/ woda do chłodzenia wymagają pracy sprężarki. W przypadku pomp glikol/woda lub woda/ woda energia potrzebna jest jedynie na pracę pomp obiegowych. Ostatni element to decyzja, czy pompa ciepła ma współpracować z innym źródłem ciepła. Naturalnie sama pompa ciepła jest w stanie zapewnić pełne pokrycie strat ciepła nawet przy największych mrozach. Jeśli natomiast już mamy tradycyjny kocioł, możemy go z pompą połączyć w tzw. system biwalentny.
Krok drugi – dolne źródło
Źródłem ciepła dla pompy może być powietrze, woda lub grunt. Jeśli pompę ciepła montujemy w istniejącym budynku, gdzie teren wokół domu jest już zagospodarowany, a inwestor nie chce nawet myśleć o zniszczeniu pięknego ogrodu – rozwiązaniem jest pompa powietrze/ woda, gdyż nie wymaga żadnych prac ziemnych. Najlepszym dolnym źródłem są wody gruntowe, jednak niewiele działek spełnia warunki, by je wykorzystać. Najbardziej popularnym źródłem ciepła są systemy gruntowe. Sondy gruntowe mogą być wykonywane wyłącznie przez wyspecjalizowane firmy. Najczęściej firma wiertnicza przejmuje obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie odwiertu, a jego realizacja trwa zazwyczaj kilka godzin.
Krok trzeci – dostarczenie ciepła do pomieszczenia
Decyzja, czy umieścimy w pomieszczeniach grzejniki naścienne, czy ogrzewanie podłogowe, musi zostać podjęta już podczas budowy, późniejsze zmiany, chociaż możliwe, mogą wiązać się ze sporymi kosztami. Pompy ciepła zapewniają temperaturę zasilania dochodzącą nawet do 70°C. Ich wydajność jest jednak tym większa, im mniejsza jest różnica pomiędzy wartością temperatury zasilania, a temperatury źródła ciepła. Najlepszym rozwiązaniem w przypadku pomp ciepła są systemy niskotemperaturowe, gdzie maksymalna temperatura zasilania wynosi 35°C, jak w przypadku ogrzewania podłogowego. Ten sposób przekazywania ciepła do pomieszczenia zazwyczaj nie wymaga bufora wody grzewczej, dzięki czemu oszczędzamy na instalacji, przy maksymalnie ekonomicznej pracy. Istotnym elementem układu, jest wybór dobrego regulatora i sterowania instalacji, które przekładają się na jeszcze większe korzyści ekonomiczne poprzez zmniejszenie zużycia ciepła.