Zapraszamy do przeczytania artykułu:

8.3 Zalety szczelnego budynku

Szczelność wspólnie z wentylacją i izolacją termiczną reguluje mikroklimat wewnętrzny, wpływając na utratę bądź zyski ciepła, żywotność materiałów konstrukcyjnych oraz komfort użytkowania pomieszczeń.


8.3.1. Oszczędność energii

Przy optymalizowaniu budynku pod kątem zapotrzebowania na energię oprócz izolacji termicznej i wentylacji (ew. systemu odzysku ciepła) należy uwzględnić również uszczelnienie przegród zewnętrznych. Nieszczelności zwiększają straty cieplne zimą i przyspieszają przegrzewanie się pomieszczeń w upalne dni. Należy jednak rozróżniać nieszczelności od mostków cieplnych. Nieszczelności mogą istnieć nawet w perfekcyjnie zaizolowanym termicznie budynku, co doskonale pokazują zamieszczone zdjęcia, wykonane kamerą termowizyjną. Zdjęcie wykonane na poddaszu użytkowym podczas badania szczelności, w warunkach podciśnienia pokazuje, że przy belce ma miejsce przerwanie izolacji paroszczelnej, co powoduje przenikanie zimnego powietrza zewnętrznego. Infiltracja ma również miejsce za konstrukcją drewnianą i jest spowodowana brakiem tynków wewnętrznych. Jak nieszczelności przekładają się bezpośrednio na zwiększenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania i wentylacji ukazuje poniższy wykres. Wykres pokazuje, jak ważnym czynnikiem przy budowie energooszczędnego budynku jest zadbanie o właściwe uszczelnienie obudowy.

Rysunek 8.3 Stosunek strat energii cieplnej do szczelności powietrznej budynku. Na wykresie oznaczono również graniczne wymaganie co do wymiany powietrznej w domu NF15

Ponadto szczelność ma kluczowe znaczenie przy budynkach energooszczędnych i pasywnych wyposażonych w wentylację z odzyskiem ciepła, ponieważ przy takich rozwiązaniach technicznych nieszczelności umożliwiają wchodzącemu do pomieszczenia powietrzu ominięcie systemu rekuperacji i zmniejszenie jego wydajności, co wiąże się ze stratami energetycznymi.

 

8.3.2. Komfort cieplny

W nowoczesnym budownictwie coraz większą uwagę przywiązuje się do komfortu użytkowania. Najnowsze technologie oprócz oszczędności muszą zapewniać odpowiedni, zdrowy mikroklimat. Na poziom komfortu cieplnego w pomieszczeniach wpływają między innymi temperatura i prędkość ruchu powietrza. Oba parametry zależą od szczelności budynku.
Głównym parametrem determinującym komfort użytkowania budynku jest temperatura, zarówno powietrza w pomieszczeniu jak i powierzchni jego przegród (ściany, podłoga, sufit, okna). O ile na temperaturę powietrza w pomieszczeniu możemy wpłynąć  regulując  pracę  ogrzewania,  to  na  różnicę między temperaturami powietrza i powierzchni przegród mają główny wpływ izolacyjność przegród, obecność mostków cieplnych i nieszczelności.
Na komfort cieplny duży wpływ ma również prędkość ruchu powietrza. Prędkość ruchu powietrza wpływa na intensywność wymiany powietrza na drodze konwekcji. Im prędkość większa, tym więcej ciepła jest wymieniane – a to wpływa na temperaturę odczuwalną. Ruch powietrza we wnętrzu pomieszczenia jest wywołany kontrolowanie przez wentylację i klimatyzację oraz niekontrolowanie przez nieszczelności.

 

8.3.3. Zdrowie

Szczelne przegrody zewnętrzne mają za zadanie chronić mieszkańców przed zanieczyszczeniami i szkodliwymi drobinami zawartymi w powietrzu (np. pyłki dla alergików). Ponadto zabezpieczają przed uciążliwym hałasem skutecznie wyciszając wnętrze, co zapewnia większy komfort, spokój i wydajność organizmu. Należy jednak pamiętać, że szczelne pomieszczenie przy źle funkcjonującej wentylacji niesie ze sobą ryzyko wzrostu stężenia dwutlenku węgla i wilgotności. Nadmiar CO2 powstaje wskutek koncentracji dwutlenku węgla pochodzącego od ludzi i może powodować roztargnienie, złe samopoczucie, a w skrajnych przypadkach zatrucie i utratę przytomności. Nadmiar wilgoci może powstać w wyniku kumulacji pary wodnej z prac domowych oraz z wydychanego powietrza. Wilgotność względna utrzymująca się stale powyżej 70% może prowadzić do powstania pleśni. Dlatego tak ważne jest kompleksowe projektowanie i uwzględnienie wydajności wentylacji przy projektowaniu uszczelnienia budynku, zaś za najzdrowsze uznaje się połączenie sprawnej wentylacji mechanicznej z filtrami hamującymi dostęp szkodliwych substancji do wnętrza budynku oraz wysokiej szczelności przegród.

 

8.3.4. Ochrona budynków i materiałów

Szczelność   odgrywa   również   zasadniczą   rolę w konserwacji i utrzymaniu w dobrej kondycji materiałów budowlanych. Nieszczelności mogą być źródłem uszkodzeń w wyniku skraplania się pary wodnej w przegrodzie.
Zjawisko skraplania spowodowane jest mniejszą pojemnością pary wodnej w chłodniejszym gazie. Ciepłe powietrze z wnętrza pomieszczenia eksfiltrując przez nieszczelność, przy odpowiednio niskiej temperaturze zewnętrznej, ochładza się do temperatury punktu rosy, po czym następuje skraplanie pary wodnej w materiale przegrody. Prowadzi to do uszkodzeń materiału, sprzyja rozwojowi pleśni oraz zmniejsza właściwości konstrukcyjne (np. nośność) oraz izolacyjne co z kolei powoduje dalsze wykraplanie prowadząc niejako do reakcji łańcuchowej, która po pewnym czasie może wywołać poważne zniszczenia w strukturze przegród. Zjawisko wykraplania wilgoci wskutek eksfiltracji przedstawia rysunek 8.4.

Rysunek 8.4 Przykład wykraplania pary wodnej w przegrodzie dachu w wyniku przerwania izolacji paroszczelnej

Rysunek pokazuje, że wystarczy zaledwie 1 mm szczelina, aby przy różnicy temperatur wewnętrznej i zewnętrznej na poziomie 20°C, w przegrodzie skropliło się w ciągu dnia 360 g wody (przy prawidłowej szczelnej izolacji skroplenie w ciągu dnia nie przekracza wartości 1 g).
Aby uzyskać odpowiednią ochronę materiałów budowlanych   i   zapewnić   budynkowi   odpowiednią  konserwację  i  długowieczność,  należy  zadbać o dokładne uszczelnienie obudowy budynku oraz zapewnienie odpowiedniej wentylacji, która usunie nadmiar wilgoci, pochodzący z wydychanego przez domowników powietrza i z użytkowania.

PARTNERZY