Zapraszamy do przeczytania artykułu:

Eksperci odpowiadają

Pytania podczas Światowego Dnia Ziemi 2014

odpowiadają eksperci  projektu "Energooszczędne 4 kąty" 

 

  • Czy dom energooszczędny może być ładny?

Nie ma obiektywnego systemu oceny, w wyniku którego można by stwierdzić, że dom jest ładny. To inwestor decyduje, czy projekt domu mu się podoba; nie powinno się dyskutować o gustach. Natomiast projektowane budynki w Polsce powinny spełniać wymogi zapisane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 sierpnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (WT 2014), a one w pewien sposób determinują wygląd inwestycji.

Generalnie energooszczędny dom powinien się charakteryzować prostą bryłą w postaci sześcianu. Należy ograniczyć powierzchnie okien w ścianie północnej, a zwiększyć ich udział po stronie południowej. Konieczne jest strefowanie pomieszczeń, czyli wyraźny podział na strefy funkcjonalno-przestrzenne wnętrz. Należy unikać balkonów połączonych konstrukcyjne z budynkiem, rozbudowanych dachów o wielopłaszczyznowym kształcie itp. Współczesne technologie umożliwiają zaprojektowanie budynku energooszczędnego o praktycznie dowolnym kształcie, jednak koszt uzyskania standardu niskoenergetycznego dla obiektu o rozbudowanej formie architektonicznej będzie bardzo wysoki. Optymalnym rozwiązaniem przestrzennym pod względem kosztów budowy i eksploatacji jest dom parterowy z użytkowym poddaszem. Takie budynki mają bardziej zwartą, ekonomiczną bryłę i mniejszą powierzchnię ścian zewnętrznych niż dom parterowy.

 

  • Mam 30-letni dom na działce. Piętrowy, około 100 m2 pow. użytkowej, nieocieplony, z cegły SUPOREX. Czy taniej i sensowniej jest go zburzyć i wybudować od nowa, czy stosować jakieś metody docieplenia domu? Jakie?

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Przede wszystkim konieczna jest ocena stanu technicznego istniejącego obiektu. Jeśli przegrody zewnętrzne są zawilgocone, zagrzybione i popękane, okna wypaczone i nieszczelne, brakuje izolacji przeciwwilgotnościowych (tak poziomych, jak i pionowych), a dom ma być rozbudowywany – to można rozważyć rozbiórkę budynku. Na jego miejsce można zaprojektować i wybudować energooszczędny obiekt, korzystając np. z systemu wsparcia, jaki oferuje NFOŚiGW.

W przypadku, gdy budynek jest w dobrym stanie technicznym, okna były wymieniane w ostatnim dziesięcioleciu, a jedyny problem stanowią wysokie koszty zakupu energii oraz odczuwalny brak komfortu cieplnego przez mieszkańców, to warto go zmodernizować. Zarówno w kwestii decyzji o rozbiórce, jak i w sprawie zakresu termomodernizacji warto poradzić się profesjonalistów: konstruktora z uprawnieniami budowlanymi lub rzeczoznawcy budowlanego i audytora energetycznego.

 

  • Czy jest możliwa samowystarczalność energetyczna budynku i jak można ją osiągnąć?

Współczesne technologie budowlane pozwalają na wykonanie obiektu samowystarczalnego energetycznie zarówno pod względem zapotrzebowania na energię cieplną i elektryczną. Można nawet zbudować dom plus energetyczny i nadwyżki energii sprzedawać do sieci elektroenergetycznej. Energię elektryczną w domu uzyskuje się z wiatraków, paneli fotowoltaicznych. Energię cieplną niezbędną do ogrzewania lub przygotowania c.w.u. generują kolektory słoneczne.

Samowystarczalność energetyczną naszego budynku możemy uzyskać poprzez działania w trzech kierunkach: po pierwsze – minimalizując zapotrzebowanie na ciepło dzięki odpowiednio wykonanej konstrukcji budynku; po drugie – ograniczając zapotrzebowanie na c.w.u. na skutek zastosowania energooszczędnych instalacji; po trzecie – redukując zapotrzebowanie na energię elektryczną w następstwie zastosowania energooszczędnych urządzeń oraz wykorzystania energii odnawialnej np. do zasilania pomp ciepła. Problem dotyczy jedynie opłacalności takich rozwiązań w warunkach polskich – nie są one masowe, więc ich koszt jest duży (około 30% wyższy niż w przypadku budynku wzniesionego według obowiązujących przepisów). Okresy zwrotu nakładów sięgają 20 lat. Na szczęście standardy budowlane w Polsce ulegają zaostrzeniu, a równocześnie pojawiają się programy (np. NFOŚiGW), w ramach których można zdobyć dofinansowanie inwestycji w energooszczędne domy i instalacje prosumenckie.

  • Co to jest mikrokogeneracja i czy ma ona zastosowanie w budynkach jednorodzinnych?

Kogeneracja (mikrokogeneracja, minikogeneracja) to skojarzona produkcja energii cieplnej i elektrycznej (w oparciu o urządzenia małych i średnich mocy). Jednoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej daje doskonałe efekty ekonomiczne i ekologiczne. Sprawność takich układów osiąga wartości powyżej 85%.

Obecnie następuje rozwój mikrokogeneracji – małych układów skojarzonych o mocach w zakresie od 50 kW do 3 MW. Układy te umożliwiają pokrycie zapotrzebowania na energię w pojedynczych obiektach (szkoła, szpital) lub grupach obiektów (małe osiedle mieszkaniowe). Istnieją też instalacje dla domów jednorodzinnych, ale o tak wysokich kosztach, że ich zastosowanie nie jest obecnie w Polsce opłacalne (prosty okres zwrotu nakładów jest dłuższy, niż cykl życia urządzenia). Jedynie w programie Prosument NFOŚiGW wspierane są instalacje kogeneracyjne na biomasę.

 

  • Na czym polega biobudownictwo i jakie są perspektywy jego rozwoju w Polsce?

Głównym celem ekologicznego budownictwa jest zmniejszenie wpływu wywieranego na zdrowie człowieka oraz otaczające środowisko naturalne. Biobudownictwo opiera się na wyborze zdrowych materiałów i energooszczędności. Wykorzystuje energię odnawialną, obejmuje racjonalną eksploatację budynków oraz dużą trwałość materiałów i obiektów budowlanych. Istotna jest również redukcja ilości powstających odpadów, zarówno w fazie budowy, jak i eksploatacji obiektów, oraz ograniczenie wodo- i materiałochłonności. Obecnie w Polsce następuje powolny rozwój tego typu budownictwa.

Powstają energooszczędne domy z lokalnych surowców naturalnych (glina, drewno), wyposażone w systemy wykorzystania wody szarej i deszczówki. Wciąż jednak budownictwa ekologicznego jest w Polsce bardzo mało, gdyż nadal odrabiamy zaległości z czasów PRL. Brakuje około 2 mln mieszkań, więc przede wszystkim chcemy mieć dom lub mieszkanie, a dopiero potem zastanawiamy się nad jakością życia w nowym lokum. Dlatego inwestorzy za główne kryterium zakupu domu lub mieszkania przyjmują jego cenę w konkretnej lokalizacji, a nie koszty eksploatacyjne. Kwestie ekologii pozostają na szarym końcu wśród przesłanek dotyczących wyboru nowego miejsca zamieszkania przez Polaków. A szkoda.

 

Czy to prawda, że w domu wyposażonym w system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła słychać szum z tej instalacji?

Poprawnie zaprojektowana i wykonana wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła nie powinna generować szumów. Jeśli takie zjawisko występuje, to w pierwszej kolejności należy wyregulować instalację, mierząc strumienie powietrza nawiewanego i wywiewanego, jak również odpowiednio nastawić anemostaty lub kratki nawiewne. Jeśli to nie pomoże, trzeba zamontować tłumiki akustyczne na wyjściach przewodów z centrali wentylacyjnej do budynku.

 

Wykonanie projektu instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła należy powierzyć wyspecjalizowanemu, doświadczonemu biuru projektów. W fazie realizacji trzeba zadbać, aby instalacja została wykonana zgodnie z projektem. W przypadku koniecznych zmian należy je skonsultować z projektantem instalacji. Warto też umieścić wszystkie przewody wentylacyjne w otulinie z wełny mineralnej.

 

  • Co to jest budynek zeroenergetyczny?

Budynek netto zeroenergetyczny (w skrócie: nZEB) – jest to budynek o bardzo wysokiej efektywności energetycznej, zazwyczaj podłączony do systemu elektroenergetycznego. W bilansie energii pierwotnej budynku netto zeroenergetycznego ilość energii (w odniesieniu do energii pierwotnej) dostarczanej z sieci zewnętrznych równa jest ilości energii wyeksportowanej do sieci.

Roczny bilans energii pierwotnej na poziomie 0 kWh/m2/rok prowadzi do sytuacji, w której znaczna część energii wyprodukowanej na miejscu będzie dostarczana do zewnętrznej sieci elektroenergetycznej. Wynika to z charakterystyki budynku netto zeroenergetycznego, w którym produkcja energii odbywa się w odpowiednich warunkach, a gdy one nie występują, wykorzystywana jest energia dostarczana z zewnętrznych sieci.

 

 

  • Gdzie i kiedy powstał dom zeroemisyjny w Legionowie? Ile tak naprawdę ten dom zużywa energii?

Nie mamy rzetelnej informacji o domu zeroemisyjnym w Legionowie. Chyba chodzi o dom zeroenergetyczny. Jest on budowany w Legionowie, a informacje na ten temat można znaleźć na stronie: www.domzeroenergetyczny.waw.pl/p/2-dom-zeroenergetyczny.

 

  • Proszę o podanie najlepszych polskich firm produkujących ogniwa słoneczne (solary).

Informacje o polskich producentach ogniw fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych znajdą Państwo na stronie: gieldaoze.pl.

 

 

Mostki cieplne

  • Czy mostki cieplne w domach energooszczędnych są "gorsze" niż w tradycyjnych?

Mostek cieplny to element przegrody budowlanej o znacznie wyższym współczynniku przewodzenia ciepła niż sąsiadujące z nim elementy obudowy zewnętrznej budynku.

Negatywnym skutkiem występowania mostków termicznych jest niekontrolowana utrata ciepła w wyniku, czego pojawiają się straty energii cieplnej. Błędy projektowe i wykonawcze węzłów konstrukcyjnych w przegrodach zewnętrznych w przypadku budynków tradycyjnych wpływają na kilkuprocentowy wzrost zapotrzebowania na energię, zaś w przypadku budynków energooszczędnych wzrost ten może być nawet kilkunastoprocentowy.

Ten sam mostek termicznych (tz. o tej samej wartości liniowego współczynnika przenikania ciepła oraz zbliżonej powierzchni) występujący w budynku tradycyjnym i o niższym zapotrzebowaniu na energię ma procentowo większy negatywny wpływ na bilans energetyczny budynku energooszczędnego niż tradycyjnego.

W miejscu występowania mostków termicznych dochodzi również do obniżenia temperatury przegrody, co wpływa negatywnie na komfort cieplny w pomieszczeniu. Przekłada się to na zwiększenie kosztów poniesionych na ogrzewanie.

Nie ma określonej w polskich przepisach maksymalnej dopuszczanej wartości liniowego współczynnika przenikania ciepła (Ψe) dla budynków tradycyjnych. W przypadku budynków energooszczędnych wartości te zostały określone przez NFOŚiGW (Ψe≤0,1W/(mK) oraz Ψe≤0,3W/(mK) w przypadku płyty balkonowej). Spełnienie między innymi tych wymagań upoważnia inwestora do starania się o dopłatę do budowy budynku energooszczędnego (NF40) z NFOŚiGW.

Choć ciężko jest uniknąć wszystkich mostków termicznych (występują one nawet w certyfikowanych budynkach pasywnych) to należy dążyć do zminimalizowania ich liczy i powierzchni.

 

 

Standard energetyczny budynku

  • W jaki sposób zagospodarować otoczenie domu, aby poprawić standard energetyczny budynku?

Otoczenie budynku energooszczędnego może mieć wpływ na jego charakterystykę energetyczną i komfort użytkowania. Bardzo ważnym elementem bilansu energetycznego są zyski ciepła od promieniowania słonecznego. Kształtując otoczenie budynku możemy wpłynąć pozytywnie na dostępność zysków ciepła lub je ograniczyć. Aby zmniejszyć zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynku musimy zapewnić swobodny dostęp promieniowania słonecznego w okresie zimy. Dotyczy to głównie kierunku południowego, zachodniego i wschodniego. W lecie zbyt duże zyski ciepła mogą prowadzić do przegrzewania budynku. Elementem regulującym dostępność słońca do budynku może być roślinność. Drzewa lub pnącza okresowozielone zasadzone od strony południowej, wschodnie lub zachodniej będą ograniczały zyski ciepła w okresie lata natomiast w zimie dostęp promieniowania słonecznego będzie swobodny. Od strony północnej mogą znaleźć zastosowanie rośliny stałozielone chroniące budynek przed niekorzystnym oddziaływaniem wiatru. Zbyt duży napór wiatru zwiększa straty ciepła spowodowane infiltracją zimnego powietrza zewnętrznego.

Sposób zagospodarowania otoczenia budynku może być uzależniony od zastosowanych instalacji. Decydując się na wykorzystanie gruntowego wymiennika ciepła (GWC), pompy ciepła z wymiennikiem poziomym lub przydomowej oczyszczalni ścieków musimy pamiętać o konieczności pozostawienia odpowiedniej powierzchni terenu. W miejscu tym nie powinno się sadzić roślin o rozbudowanym układzie korzeniowym lub prowadzić instalacji. Czerpnia terenowa GWC powinna znajdować się w miejscu zacienionym i może być otoczona kwiatami. Instalacje do pozyskiwania energii z źródeł odnawialnych – słońca lub wiatru, nie powinny być zacienione lub osłonięte. Może to wpłynąć na ich wydajności i zmniejszyć ilość pozyskiwanej energii.

Otoczenie budynku oddziałuje również na komfort jego użytkowania. Duży udział powierzchni absorbujących promieniowanie słoneczne, np. ciemnych chodników, przyczyni się do podniesienia temperatury powietrza zewnętrznego latem. Aby temu zapobiec można zdecydować się na wykonanie oczka wodnego, które w naturalny sposób będzie ochładzać powietrze zewnętrzne.

 

 

Dom z bali a dopłaty.

  •  Chciałbym zapytać czy realne jest oczekiwanie spełnienia norm właściwych dla domu energooszczędnego (w tym prób szczelności) w przypadku domu zbudowanego z bali drewnianych, ok. 28 cm średnicy.
    Czy był już taki przypadek, a zatem czy warto w ogóle rozważać starania o dopłatę z ww. funduszu, gdy jest się zdecydowanym na tę technologię, nie wiążącą się przecież z oblepianiem ścian tynkiem czy innymi uszczelniaczami?

Spełnienie wymagań może być bardzo trudne ponieważ współczynnik u dla drewna o grubości 58 cm wynosi około 0,52 W/m2K. Dla budynku NF40 powinno to być 0,15 W/m2K a zgodnie z polskimi wymaganiami technicznymi 0,25 W/m2K każdego budynku. Takie rozwiązanie nie spełnia jak widać nawet podstawowych obowiązujących wszystkie budynki wymagań.

Bardzo dużym problemem będzie również szczelność powietrzna.

 

 

Co warto wiedzieć o Programie dopłat?

  • Czy dopłata jest możliwa tylko przy zaciągnięciu kredytu?

Tak, wsparcie NFOŚiGW jest realizowane dzięki współpracy z bankami, które przejmują na siebie obowiązki związane z zaciągnięciem kredytu i jednocześnie zostają pośrednikami w dotacji na jego spłatę. Kwota kredytu musi być wyższa od kwoty wnioskowanej dotacji, ale nie musi pokrywać kosztu całego przedsięwzięcia.

  • Gdzie mogę uzyskać kredyt z dotacją?

Listę banków współpracujących znajdziesz na stronie NFOŚiGW.

  • Czy mogę uzyskać dofinansowanie w trakcie budowy?

Tak, ale trzeba pamiętać o zaciągnięciu kredytu w banku współpracującym z Funduszem oraz pokryciu przez ten kredyt kosztów uwzględnionych w Programie. Budynek musi również spełniać wymagania techniczne i inne wytyczne, takiej jak: dokumentacja fotograficzna etapów budowy, czy dokumentacja zastosowanych materiałów i urządzeń.

  • Jak zweryfikować czy mój projekt budowlany spełnia stawiane wymagania?

Skontaktuj się z weryfikatorem, uprawnionym do oceny projektu. Listę takich osób już niedługo znajdziesz na stronie NFOŚiGW - http://zbp.pl/domefekt Koszty weryfikacji, których kwotę szacuje się na kilka tysięcy złotych, pokrywa beneficjent, rozliczając się bezpośrednio z weryfikatorem, jednak kwota dotacji jest obliczona uwzględniając pokrycie poniesionych kosztów. Weryfikacja musi być przeprowadzona w dwóch etapach – przed i po budowie.

  • Czy mogę otrzymać dopłatę do mieszkania w budynku deweloperskim?

Tak, jeśli deweloper uzyska potwierdzenie o pozytywnym spełnieniu wymagań stawianych przez Program. Po podpisaniu umowy kredytowej i zrealizowaniu przedsięwzięcia, którego stan będzie potwierdzał osiągnięcie założeń energetycznych, dotacja zostanie przekazana na konto beneficjenta.

  • Co może być finansowane z kredytu z dotacją?

Koszty kwalifikowane obejmują zakup i montaż:

  • elementów konstrukcyjnych, w tym materiałów izolacyjnych, posadzek, stolarki okiennej i drzwiowej,
  • instalacji ogrzewania,
  • instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej,
  • układów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Nie są finansowane koszty wykończeniowe umożliwiające zamieszkanie.

  • Czy mogę uzyskać dofinansowanie w przypadku rozbudowy / nadbudowy / przebudowy / odbudowy / remontu budynku?

Nie, Program uwzględnia wykonanie lub zakup nowego budynku jednorodzinnego

PARTNERZY