Energia pierwotna, nawet jeśli tego nie chcemy, wymusi na nas budowanie domów energooszczędnych i pasywnych. Do tego zmierza prawodawstwo Unii Europejskiej.

Pojęcia energii pierwotnej, użytkowej i końcowej spotkamy w informacjach dotyczących pozyskiwania, przetwarzania i wykorzystania energii w budownictwie, przemyśle i motoryzacji (transporcie).

Energia użytkowa to ta, którą zużywamy do zaspokojenia naszych potrzeb. W przypadku ogrzewania domu, będzie to ilość ciepła, która zapewnia nam komfort mieszkania.

Energia końcowa to ta, za którą płacimy. W przypadku ogrzewania domu, będzie to ciepło zużyte przez cały system grzewczy, czyli to dostarczone do pomieszczeń oraz straty ciepła z układu grzewczego. Zrozumiemy to jeszcze lepiej, kiedy wyobrazimy sobie czajnik na płycie elektrycznej - będzie to energia zużyta do podgrzania wody, ale także podgrzania powietrza w kuchni, obok czajnika. A także ewentualne straty energii w przewodach na drodze z licznika do czajnika.

Energia pierwotna zaś to energia ze źródeł nieodnawialnych, niezbędna by dostarczyć nam energię końcową. Wracając do przykładu czajnika - na dostarczenie 1kWh energii elektrycznej do naszego domu, trzeba zużyć ponad 3 kWh energii chemicznej pod postacią węgla w elektrowni. Do tego trzeba jeszcze doliczyć straty energii na drodze z elektrowni do naszego domu.

W przypadku ogrzewania na węgiel, będzie to energia pod postacią tegoż właśnie węgla, ale też energia zużyta na jego wydobycie, przygotowanie (sortowanie, pakowanie) i transport do odbiorcy. Zminimalizowanie energii pierwotnej to ograniczenie niekorzystnego wpływu na środowisko naturalne, czyli de facto korzystanie w większej mierze ze źródeł odnawialnych.

Za budynek energooszczędny uznaje się taki, w którym zapotrzebowanie na energię do ogrzewania EUco jest niższe niż 40 kWh/m²rok. Musimy jednak zwracać uwagę na jeszcze jeden istotny parametr - na współczynnik Ep, dotyczący właśnie energii pierwotnej.
Maksymalny współczynnik Ep wylicza się obecnie w odniesieniu do tzw. współczynnika referencyjnego, obliczanego indywidualnie dla każdego budowanego obiektu.
W latach 2014 – 2016 jego wartość nie będzie mogła przekroczyć 120Kwh/m2rok, od 2016-2020 95Kwh/m2rok, a od 2021 70Kwh/m2rok.